“Verslaving is een ziekte die zegt dat je niet ziek bent”
Bijna 8 op de 10 Nederlanders van 18 jaar en ouder (77,5%) drinkt weleens alcohol (cijfers 2022). Ruim 1 op de 15 (6,5%) volwassen Nederlanders drinkt overmatig. Dat wil zeggen: zij drinken meer dan 14 (vrouwen) of 21 (mannen) glazen alcohol per week. (Bron: Trimbos Instituut)
 |
Familieavond VerslavingDinsdag 27 februari 2024 organiseerde Kompassie een familieavond in het teken van leven met een naaste die verslaafd is. Wat een bijzondere sprekers deze avond! ‘Onze’ Lina, coördinator bij Kompassie, vertelde samen met haar vader, Bert Versteeg, ervaringsdeskundige bij Triora, hoe het is om verslaafd te zijn en wat dit met naasten doet. Het was waardevol om op deze avond ervaringen en inzichten met elkaar te kunnen delen. |
“Verslaving is een ziekte die zegt dat je niet ziek bent”
Als eerste vertelt Bert zijn verhaal. Als kind was hij al gevoelig voor het genot van eten, drinken en geuren. Het hielp hem om zich goed te voelen, al besefte hij dat toen niet. Vanaf 1986 gleed Bert langzaam af in een alcoholverslaving. Hij was een stiekeme drinker en deed alles om te voorkomen dat iemand erachter zou komen: alcohol in plaats van koffie in een thermoskan, flessen in kleding verstoppen, wisselende slijters enzovoort. Zelfs de huisarts en een psychiater die hij consulteerde voor somberheid, wist hij te misleiden en ontdekten de verslaving niet. Ondertussen ging de drank steeds meer zijn leven beheersen.
Totdat…. na tien jaar bij Bert het besef doordrong dat zijn levenswijze hem zijn werk, zijn gezin en zijn eigen welzijn zou gaan kosten. Het realiseerde zich wat hij nog had, maar onherroepelijk kwijt zou raken als hij zo doorging. Hij vond zijn weg naar de AA (Anonieme Alcoholisten), waar bleek dat zijn verhaal precies hetzelfde was als van de andere deelnemers.
Op de vraag wat voor Bert het moeilijkst was toen hij wilde stoppen, antwoordt hij zonder aarzelen: “Het besef dat je je gezin zo veel tekort hebt gedaan.” Zijn vrouw zag dat het niet goed ging, maar kreeg geen zicht op wat er werkelijk speelde.
Na het stoppen met drinken ontstond er obsessief koopgedrag. Er is namelijk een leegte die opgevuld moet worden, een behoefte aan een positief gevoel. Daarom blijft ook het risico bestaan dat je terugvalt in de verslaving. Met een voorbeeld maakt Bert duidelijk hoe dit werkt. Het is alsof je een kamer in je hoofd hebt verhuurd aan de verslaving. Je hebt de huur opgezegd, maar de verslaving staat boven aan de wachtlijst van potentiële huurders. Je moet zorgen dat de kamer leeg en schoon blijft.
In een gesprek met de deelnemers benadrukt Bert dat een verslaafde alleen te helpen is als hijzelf een oprecht verlangen heeft om te stoppen.
Naasten van iemand met een verslaving
Als dochter merkte Lina dat haar vader bijzonder gedrag vertoonde: niet veel belangstelling voor het gezin, op de bank hangen, vaak duf zijn enzovoort. Toch was dit voor haar ‘normaal’. Lina vertelt dat ze zich soms wel schaamde voor zijn gedrag. Boosheid heeft ze nooit gevoeld. Wel was ze soms bang in de tijd vlak voordat ze wist wat er aan de hand was, omdat ze dingen niet kon plaatsen. Ze geeft aan dat er heel open over de verslaving werd gesproken en dat haar vader heel goed besefte wat hij zijn gezin aangedaan had en zich positief opstelde. Er konden grapjes over gemaakt worden en haar moeder was een sterke vrouw die er goed mee om wist te gaan. Achteraf noemt Lina het wel traumatisch, maar ze denkt dat haar werk bij verslavingszorg ervoor heeft gezorgd dat ze het goed kon verwerken. Voor Bert, die eerst als vrijwilliger en al snel als betaalde kracht bij Triora verslavingszorg werkt, is zijn werk ook een soort therapie geweest.
Voor haar moeder was het moeilijk om te merken dat er bij AA heel veel aandacht was voor de stappen die Bert zette, terwijl zij zich afvroeg: “En ik dan?” Naar aanleiding daarvan komt uit de groep de opmerking dat de naaste zelf verantwoordelijkheid moet nemen voor zijn/haar leven. Het is een belangrijk inzicht dat je niet alleen maar voor je naaste moet zorgen, maar ook voor jezelf.
Vanuit de deelnemers komt de vraag wat je kunt doen om je naaste ‘wakker te schudden’. Steeds maar waarschuwen kan ook averechts werken. Het kan helpen om te zeggen wat het gedrag van de verslaafde met jou doet.
Tips: |
 |